Klimanın Tarihçesi

Klimanın Tarihçesi 

Milattan sonra 1500’lü yıllarda, Leonardo Da Vinci, Milano Dükü olan patronunun hanımının odasını serinletmek için, su ile çalışan, bazen de köleler tarafından çevrilen ilk Fan’ı yapmıştır. Bu belki de kapalı bir mekanın koşullarını değiştirmek için, ilk girişim olmuştur.

19. yüzyıla gelindiğinde, havayı serinletmek için buzun önüne vantilatörler yerleştirilmeye başlanmıştı ama Willis H. Carrier’in icadı olan bilimsel olarak tasarlanmış ilk klima için 1902’yi beklemek gerekti.

Carrier, 1901 yılında Cornell Üniversitesi elektrik mühendisliği bölümünden mezun oldu aynı yıl Temmuz ayında Buffalo’daki Buffalo Forge Company’de çalışmaya başladı. Altı ay içinde şirketin araştırma geliştirme laboratuvarının başına getirildi. Buradaki ilk projelerinden biri, ısıtma bobinlerinden oluşan bir sistemden geçirildiğinde havanın ne kadar ısı soğurabileceğini belirlemekti bulguları şirketin ısınma giderlerinde binlerce dolar tasarruf sağladı. İlk projelerinden bir başkası da soğutmaya yönelikti. Brooklyn’de Sackett-Wilhelms Lithographing and Publishing adlı matbaa şirketi, ısı ve nem değişimleri yüzünden kağıdın genleşmesi ve büzüşmesi sonucu baskı sürecinde renklerin donuklaşması gib bir sorun yaşıyordu. Willis H. Carrier 17 Temmuz 1902 yılında bu şirket için dünyanın ilk klimasının tasarımlarını tamamladı: Klima, matbaanın ısı ve nem oranını hassasiyetle denetleyen 30 tonluk bir makinaydı.

Carrier, icadını geliştirmeyi sürdürdü ve iki yıl sonra 16 Eylül 1904’te püskürtmeli ilk klima sistemi olan “havayı işlemden geçiren aygıt” için patent başvurusu yaptı. (patent 1906 yılında verildi): Bu sistemde hava, bir fan aracılığıyla aygıtın içine çekiliyor, püskürtülerek soğutuluyor (ya da ısıtılıyor) ve saflığını bozan her türlü yabancı Maddeden arıtılması için su bir dizi bölmeden geçiyordu ardından su yeniden dolaşıma girerken, işlenmiş hava fabrikanın havasını düzenlemek üzere klimadan dışarı veriliyordu. Carrier Engineering ve başka firmaların konut klimaları üretimine geçmesi içinse, 1920’lerin sonunu beklemek gerekecekti.

Klima, ilk büyük kullanım alanını 1920′ li yılların başında tiyatrolarda buldu.

1925′ te New York’ taki ünlü Rivoli Tiyatrosu kapısına ” Her zaman 20 derecedir” ilanını asmıştı. Ardından mağazalar, uçaklar ve otomobillere klima yerleştirildi.

1930 yılında Du Pont şirketinden Thomas Midgley, Freon soğutucuyu geliştirdi. Hızla devam eden teknik gelişmeler sonucunda 1950′ li yıllardan itibaren split tip klima cihazları kullanılmaya başlandı.

İklimlendirme, havayı ısıtan, soğutan, temizleyen ve nemini kontrol eden bir süreçtir. Günümüzde insanlar, daha rahat ve verimli yaşayabilmek için klima cihazını tercih etmektedir. Bir kaç yıl öncesine kadar klima lüks olarak kabul edilmekteydi. İnsanlar evlerinde veya işyerlerinde sıcaktan bunalsalar dahi klimaya pek rağbet etmiyorlardı. Ancak aradan geçen birkaç yılda çok değişiklik oldu. Artık klima bulunmayan işyerlerinde kimse çalışmak istememektedir. Önce işyerlerinde yaygın olarak kullanılmaya başlayan klimalar, son dönemlerde evlerin de vazgeçilmez konfor cihazı olmuştur.

Son teknoloji ile geliştirilen klimalara ısıtma özelliğinin de eklenmesi klimayı sadece yazın serinlemek için kullanılan bir cihaz olmaktan çıkarıp, kışın da ısınmak için tercih edilen cihaz yapmıştır.

Klima kullanım alışkanlığı ülkemizde yeni gelişmeye başlamıştır. Pazardaki ürün ve fiyat çeşitliliği karşısında tüketicilerimiz karar verme sürecinde oldukça karamsarlık yaşamaktadırlar.

Bir konfor aracı olarak satın alınan klimaların, Türkiye’ nin iklim koşullarına ve klimatize edilmek istenen mekana uygun seçilmemiş olması, yeterli servis desteğinin sağlanamaması, doğru montaj uygulamalarının yapılmaması gibi nedenlerle maalesef tüketicimiz mağdur olmaktadır.

Ekonomik ömrü ülkemiz koşullarında yaklaşık 10 yıl olan klima cihazlarının seçiminde, ilk satın alma maliyetinin yanında işletme sürecinde oluşabilecek maliyetler ile enerji maliyeti de dikkate alınmalıdır. Klima cihazı satın alınmadan önce bu kriterler dikkate alınarak küçük bir araştırma yapılmalıdır.